Nurdanhaber-Haber Merkezi
Ay tutulması ve Süper Ay, 33 yıl aradan sonra 27 Eylül gecesi birlikte yaşanacak.
Süper Ay ve Ay tutulması, Avrupa’dan Güney Amerika’ya Dünya’nın birçok yerinden izlenebilecek. Güneş, Ay ve Dünya’nın hemen hemen aynı doğrultuda sıralanması tam Ay tutulmasına yol açıyor. Bu sırada Dünya, Ay ile Güneş’in arasına giriyor, Ay ise Dünya’nın gölgesinde kalıyor.
Süper Ay tutulması hakkında bilinmesi gereken 4 şey
Bu hafta sonunda, Pazar gününü Pazartesi’ye bağlayan gece Ay bir kez daha Dünya’nın gölgesinde kalacak.
Ancak bu kez tutulmayı ‘süper’ kılan, Ay’ın Dünya’ya en yakın olduğu anda gerçekleşecek olması.
Yazın sonunu, sonbaharın başlangıcını simgeleyen ve ‘Hasat Ay’ı’ olarak da adlandırılan Ay’ın Dünya’ya en yakın noktaya ulaştığı anda tutulması, şimdiden heyecan uyandırmış durumda.
1- Süper Ay tutulmasında ne oluyor?
Ay, Dünya’ya en yakın noktaya ulaştığında yüzde 14 daha büyük ve yüzde 30 daha parlak gözüküyor. Ay tutulması da Dünya’nın Güneş ile Ay’ın arasına girip, Ay’ın üzerine gölgesinin düşmesiyle oluyor.
Süper Ay tutulması da bu iki olayın aynı anda meydana gelmesiyle yaşanıyor.
Süper Ay tutulması sırasında, Dünya’nın arkasından gelen Güneş ışınlarının Ay’ı kızıla boyaması nedeniyle bu olaya ‘Kızıl Ay tutulması’ ya da ‘Kanlı Ay tutulması’ da deniyor.
2- Türkiye’den izlenebilecek mi?
Eğer hava bulutlu olmazsa evet. Süper Ay tutulması 28 Eylül Pazartesi, sabaha karşı TSİ 03:00’te başlayacak. Ay yüzeyinin en çok gölgede kaldığı an ise saat 5:57’de olacak.
Türkiye’den izlenebilen son tutulma, 20 Mart’ta gerçekleşen Güneş tutulmasıydı.
ABD uzay araştırmaları ajansı NASA tam tutulmanın 1 saat 11 dakika süreceğini belirtiyor.
Süper Ay tutulması Türkiye’den 6:30’a kadar izlenebilecek.
3- Ne sıklıkla oluyor?
Süper Ay tutulmaları 1900 yılından bu yana sadece 5 kez gerçekleşti.
Son Süper Ay tutulması ise bundan 33 yıl önce, 1982’de meydana gelmişti.
Bir sonraki süper tutulmanın ise 2033’te olacağı belirtiliyor.
4- NASA ne yapacak?
NASA, uzay aracı LRO’nun tutulmadan hasarsız çıkabilmesi için uğraşacak.
Nadir görünen bu olay, NASA’nın internet sitesinden de canlı yayınlanacak.
Ancak NASA’yı Ay tutulmasını yüksek çözünülürlüklü kameralarla kaydetmekten daha büyük sorunlar bekliyor.
Kısaca LRO olarak adlandırılan uzay aracı Ay Yörünge Kaşifi’nin tutulmadan hasar almadan çıkmasını sağlamak durumunda.
Tutulmalar nedeniyle ani ısı değişimleri ve güneş enerjisiyle çalışan bu tür araçların bir anda ışınları alamaz hale gelmesi teknik sorunların büyümesine yol açabiliyor.
NASA ise “Bugüne kadar tutulmaları sorunsuz atlattık. Yine problem yaşamayı beklemiyoruz. Ama kesinlikle sıradan bir gece olmayacak” diyor.
Husuf ve Küsuf namazları nedir ve nasıl kılınır?
Güneş tutulmasına küsuf, ay tutulmasına husuf denir. Peygamberimiz (s.a.s.), oğlu İbrahim’in öldüğü gün güneş tutulması üzerine şöyle demiştir: “Ay ve güneş Allah’ın varlığını ve kudretini gösteren alametlerdir. Bunlar hiç kimsenin ölümünden veya yaşamasından/doğmasından dolayı tutulmazlar. Ay veya güneş tutulmasını gördüğünüz zaman, açılıncaya kadar namaz kılın, dua edin” (Buhari, Küsuf, 1, 15; Müslim, Küsuf, 5). Hz. Peygamber (s.a.s.)’in kendisinin de güneş tutulduğunda mescide giderek namaz kıldığı rivayet edilmiştir (Müslim, Küsuf, 3-5).
Küsuf namazı, nafile namazlar gibi ezansız, kametsiz ve hutbesiz olarak, en az iki rekat olmak üzere, gündüz, cemaatle kılınır. Sünnet olduğunda ittifak vardır. İmam her rekatta normal namazlara göre daha uzun, Ebu Hanife’ye göre gizli, İmameyn’e göre açıktan Kur’an okur. Namazdan sonra imam ayakta kıbleye karşı veya cemaate dönük şekilde oturarak güneş açılana kadar dua eder. Cemaatle kılınmadığı durumlarda bu namaz tek başına da kılınabilir. Kerahet vakitlerinde küsuf namazı kılınmaz (Merginani, el-Hidaye, I, 88; Kasani, Bedai’u’s-sanai’, Beyrut, 1982, I, 280-282; İbn Nüceym, el-Bahr er-Raik, II, 181). Şafii mezhebine göre ise, kerahet vakitlerinde küsuf namazı kılınabildiği gibi, kılarken de her rekatında iki rüku yapılır. Her bir rükudan sonra Fatiha okunur. Namazdan sonra da cuma ve bayram hutbesi gibi hutbe okunur (Nevevi, el-Mecmu’, Daru’l-Fikr, ts. , V, 44-53; İbn Rüşd, Bidayetü’l-müctehid, Mısır, 1395/1975, I, 210-213).
Husuf namazına gelince, bunun sünnet olup olmadığı ve cemaatle kılınıp kılınmayacağı tartışmalıdır. Ay tutulması güneş tutulmasından daha fazla olduğu halde Peygamberimiz (s.a.s.)’inbu sebeple namaz kılmadığını öne süren Ebu Hanife ve Malik, husuf namazının sünnet olmadığını söylemişlerdir. Ancak böyle bir durumda tek başına iki rekat namaz kılınabilir, fakat cemaat yapılmaz. Şafii ve Ahmed b. Hanbel’e göre ise hüsuf namazı da küsuf namazı gibi sünnettir, cemaatle kılınır (Kasani, Bedai’u’s-sanai’, Beyrut, 1982, I, 282; Nevevi, el-Mecmu’, Daru’l-Fikr, ts. , V, 44-45; İbn Rüşd, Bidayetü’l-müctehid, Mısır, 1395/1975, I, 213).
Dini Haberler