Nurdanhaber – Prof. Dr. Sıtkı GÖKSU
Aşağıdaki Kur’an’ın ummanından-okyanusundan bazı damlalardan hep birlikte faydalanacağız. Bu hakikatleri emeceğiz.
Metod kurallarındandır ki:
Bir mesele hakkında ispat edenin sözü, reddedenin sözüne tercih edilir. Çünkü ispat edenin yardımcıları var, sözünde kuvvet olur. Reddedenin yardımcısı olmadığından tek kalır, sözünde kuvvet yoktur.
Hatta bin adam bir şeyi reddederse, bir adam gibidir. Bin adam da ispat ederse, ispat edenlerin her birisi bin olur. Çünkü hepsi bir şeye bakıyorlar. Ve bir noktaya parmak bastıklarından birbirini takviye ediyorlar-kuvvetlendiriyorlar. Reddedenlerde birbirini kuvvetlendirme yoktur; her birisi tek kalır.
Meselâ, bin pencereden bir yıldızı görüp ispat eden bin adamın her birisi ötekisine yardımcı olur, sözünü kuvvetlendirir. Çünkü o bin adam, parmakla işaret eder gibi, o şeyi ispat ediyorlar.
Reddedenler öyle değildir. Çünkü reddetmek için sebep lazımdır. Sebepler de ayrı ayrı olur.
Meselâ, birisi “Gözümde zayıflık var, göremedim,” ötekisi “Evimizde pencere yok,” ötekisi “Soğuktan başımı kaldırıp bakamadım” der. Ve bunun gibi, her birisi reddetmesine, iddia edilen şeye ayrı bir sebep gösterdiğinden, kendisince yıldızın bulunmaması, işin aslında da yıldızın bulunmamasına delil olmaz ki, birbirine yardımcı olsun.
Bundan dolayı, bir imani meselenin reddi hakkında hak yoldan sapanların birleşmeleri tek kaynaktan aktarılan haber hükmündedir, tesiri yoktur.
Amma iman yolunu seçen insanların imana ait meselelerde olan sözleri, her birisi ötekisine yardımcıdır, takviye eder-kuvvetlendirir.
Küll-Cüz
Bir şeyin tamamı (küll) ne şeye muhtaç ise, bir bütünün parçası (cüz’ü) da o şeye muhtaçtır. Meselâ, bir ağacın meydana gelmesi için ne lâzımsa, bir meyvenin vücuduna-meydana gelmesine de lazımdır. Öyleyse, meyvenin Yaratıcısı, ağacın da Yaratıcısı O oluyor. Hatta dünyanın ve yaratılış ağacının da Yaratıcısı, o yaratıcı olacaktır.
Dualar, tevhid ve ibadetin sırlarına nümunedir. Tevhid ve ibadette lâzım olduğu gibi, dua eden kimse de, “Kalbinde dolaşan arzu ve isteklerini Cenâb-ı Hak işitir” deyip Kadir (Herşeye gücü yeten) olduğuna itikad etmelidir-inanmalıdır. Bu itikad, Allah’ın herşeyi bilir ve herşeye kadir (Herşeye gücü yeten) olduğunu gerektirir.
Ey gururlu, kibirli, inatçı nefis! Sen öyle bir zayıflık, acizlik, fakirlik, zavallılık gibi hallere yersin ki, ciğerine yapışan ve çok defa büyülttükten sonra ancak görülebilen bir mikroba karşı koyamazsın; seni yere serer, öldürür…
İnsanların en büyük zulümlerinden-haksızlıklarından biri de şudur ki: Büyük bir cemaatin çalışmasına sonuç olarak çıkan –hayırlara sonuç veren– meyveleri-neticeleri bir şahsa dayandırırlar ve ona ait olduğunu göstermeye çalışırlar. Bu zulümde bir gizli şirk-gizli küfür vardır. Çünkü bir cemaatin iradesi ile kuvveti ile kazandıkları –elde edilen şeyleri bir şahsa yüklemek, o şahsın, icat derecesinde harikulâde bir kudrete malik olduğuna işaret eder. Hatta eski Yunanîlerin ve putperestlerin ilaheleri-tanrıçaları, böyle zalimce şeytani tasavvurların mahsulüdür-ürünüdür.
Zikreden adamın, Allah’ın feyzini çeken muhtelif latifeleri vardır. Bir kısmı, kalb ve aklın şuuruna bağlıdır. Bir kısmı da şuursuz, yani şuurlara tâbi değildir. Hissedilmeden; farkına varılmadan meydana gelir. Binaenaleyh, gaflet ile yapılan zikirler dahi feyizden uzak değildir.
İnsanın bir akrabasına, meselâ, okuduğu bir Fatiha-i Şerifeden meydana gelen sevapta istifade etmekte, bir ile bin eşittir. Nasıl ki ağızdan çıkan bir sözün-kelimenin işitilmesinde, bir topluluk ile bir fert bir olur. Çünkü latif-nurani şeyler matbaa gibidir. Basılan bir kelimeden bin kelime çıkar. Ve keza, nûrânî şeylerde birlikle beraber çoğalma olduğuna, yani bir nûrânî şeyde bin sevap bulunduğuna bir işarettir.
