5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu göre bazı mesleklerde çalışanlar, yaptıkları işin zorluğu nedeniyle erken emekli olma hakkına sahip oluyor.
Sosyal güvenlik sistemi, bütün çalışanların çalışma koşullarının eşit olmadığını ve bu kapsamda bazı sigortalıların ağır ve yıpratıcı şartlarda çalıştığını kabul ederek bu çalışanlara erken emeklilik hakkı tanıyor. Çalışma şartları ağır ve yıpratıcı olan bazı işlere tanınan bu hak kapsamında bu kişilerin fiilen çalıştıkları sürelere ayrıca ilave süreler ekleniyor ve bu süreyle orantılı olarak emeklilik yaşlarından eksiltme yapılıyor. Yani ‘fiili hizmet zammı’ kapsamında çalışanların çalıştıkları süre farklı değerlendiriliyor ve bu kişiler çalıştıkları süreyle orantılı olmak kaydıyla daha erken yaşta emekli olabiliyor.
SÜRE İŞLERİN RİSKLERİNDE DEĞİŞEBİLİYOR
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 40. Maddesinde sayılan işyerlerinde ve işlerde çalışan sigortalıların prim ödeme gün sayılarına, bu işyerlerinde ve işlerde geçen çalışma sürelerinin her 360 günü için karşılarında gösterilen gün sayıları, fiilî hizmet süresi zammı olarak ekleniyor. 360 günden az geçen hizmetler için de orantılı olarak fiili hizmet süresi zammı ekleniyor. Her 360 gün için eklenen süreler 40’ıncı maddede sayılan işlerin risklerinde göre 60 ve 90 gün şeklinde değişim gösterebiliyor.Fiili hizmet süresi zammı kapsamında sayılan iş veya görevlerde çalışan sigortalıların fiili hizmet süresi zammından yararlanabilmesi için yasada belirtilen işyerlerinde ve belirtilen işleri fiilen yapması gerekiyor.
YIPRANMA PAYI OLAN MESLEKLER
5510 sayılı Kanun’a göre yıpranma payı olan meslekler; Kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlar 60 gün.
Cam fabrika ve atölyelerinde çalışanlar 60 gün.
Cıva üretimi işleri sanayinde çalışanlar 90 gün.
Çimento fabrikalarında çalışanlar 60 gün.
Kok fabrikalarıyla termik santrallerde çalışanlar 60 gün.
Alüminyum fabrikalarında çalışanlar 60 gün.
Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar 90 gün.
Döküm fabrikalarında çalışanlar 60 gün.
Asit üretimi yapan yerlerde çalışanlar 90 gün.
Yer altı işlerinde çalışanlar 180 gün.
Radyoaktif ve doğal ve yapay radyoaktif, radyoiyonizan maddeler radyoiyonizan maddelerle veya bütün diğer korpüsküleremanasyon kaynakları yapılan işler ile yapılan işlerde çalışanlar 90 gün.
Su altında çalışanlar 60 gün.
Türk Silahlı Kuvvetlerinde Subay, yedek subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ve sözleşmeli erbaş ve erler 90 gün.
Emniyet ve MİT mensupları 90 gün.
İtfaiye veya yangın söndürme işlerinde çalışanlar 60 gün.
Basın Kartı Yönetmeliği’ne göre çalışan gazeteciler 90 gün.TRT’de Basın Kartı Yönetmeliği’ne göre çalışanlar 90 gün. Türkiye Büyük Millet Meclisi yasama organı üyeleri ile dışarıdan atanan bakanlar 90 gün fiili hizmet zammı alıyor.