Zerdeçalın Faydaları Nelerdir?

Yemeklerinizde hergün kullanmalısınız, 

Anavatanı Hindistan olan ve zencefil ile akraba zerdeçal bitkisinin yeraltındaki köksaplarının fırınlarda kurutulup toz haline getirilmesiyle elde edilen sarımsı renkli baharata zerdeçal diyoruz. Hint safranı olarak da bilinen zerdeçal, pilavlara, kızartmalara ve fırında yapılan yemeklere konulabiliyor ve Hintlilerin ünlü köri sosunun hazırlanmasında kullanılıyor. Zerdeçal, özellikle tavuk etiyle ve patates gibi kök sebzelerle çok iyi gidiyor. Zerdeçal çayı yapanlar olduğu gibi bu baharat zerde diye sarı renkli aşure benzeri bir tatlının da malzemeleri arasında.

Zerdeçalın cazibesi rengi ve aromasıyla sınırlı değil. Eskiden beri şifa kaynağı olarak görülen bu baharat hakkında son zamanlarda bilim adamları birçok araştırma yaptı ve zerdeçalın faydaları kanıtlarıyla bir bir ortaya çıkarıldı. Biz de bu yazımızda zerdeçalın faydaları nelerdir, sorusuna bu ilmi çalışmalar ışığında cevap arayacağız.

Zerdeçalın Besin Değeri

1 çay kaşığı yani 2 g. zerdeçal 7 kalori içeriyor. Zerdeçal da dikkate değer miktarda bulunan vitamin ve mineraller demir, manganez ve b6 vitamini ama zerdeçal çok az miktarda tüketildiği için bunlar açısından bile iyi bir kaynak sayılmaz. Asıl fayda sağlayan ise zerdeçala has bir bileşik olan ve başka bitkilerde neredeyse hiç bulunmayan kurkumin maddesi. Zerdeçalın sayacağımız yararları büyük ölçüde bu kurkumin denen sarı renkli pigmentten geliyor.

Antioksidan ve Antienflamatuar

Etkili bir antioksidan olan zerdeçal, serbest radikallere karşı hücrelerinizi korur. Peki serbest radikal nedir? Vücudun normal faaliyetleri sırasında serbest radikaller dediğimiz bir takım zararlı maddeler ortaya çıkıyor. Bunlar ortadan kaldırılmazsa hücre DNA’sına zarar veriyorlar, yaşlanma ve kansere yol açıyorlar. Vücut kendi kendine serbest radikallerle savaşabiliyor ama bu genelde yeterli olmuyor ve doğal yiyeceklerden alacağımız antioksidanlara ihtiyaç duyuluyor. İşte zerdeçal gibi antioksidan özelliğe sahip ürünler bu yüzden önemli.

Zerdeçal ve içerdiği kurkumin maddesinin bir başka özelliği ise anti-enflamatuar yani iltihap giderici olmaları. Cildinizde olabilecek herhangi bir şiş dışında başka birçok görünür görünmez iltihap sağlığa sürekli bir tehdit ve zerdeçal gibi nebati ürünler bu iltihapları gideriyor yada azaltıyor.

Doğal Mikrop Öldürücü

Bitkiler kendilerini mikroplardan korumak için çok çeşitli doğal mikrop öldürücü maddeler üretirler. Birçok ilmi araştırma göstermiştir ki zerdeçal bitkisinin kökünde üretilen kurkumin maddesi doğada bulunan bu sayısız koruyucu maddelerin en güçlülerinden biridir. Kurkumin yalnızca bakterileri öldürmekle kalmaz. Hepatit, HIV ve grip gibi bir takım virüslerin çoğalmasını engellediği de deneylerle ortaya çıkmıştır. Kurkumin, sağlığa tehdit oluşturan çeşitli mantar enfeksiyonlarını da engeller veya yavaşlatır. Yiyeceklere zerdeçal eklemek ise bozulmaya karşı koruma sağlar ve yiyeceğin ömrünü uzatır.

Kansere Karşı Çok Yönlü Koruma

Zerdeçalin aktif maddesi kurkumin üzerinde laboratuvarlarda yapılan onlarca deney sonunda bu maddenin kanser hastalığının her aşamasında önleyici tesirleri olduğunu göstermiştir. Kurkumin, daha kanser yokken antioksidan olması sayesinde hücre DNA’sını korumakla işe başlar. Böylece hücrelerin bozulup kansere dönüşmesi engellenir. Kanser hücrelerinini büyümesi ve çoğalmasını yavaşlatır ve ölmelerini sağlayan apoptotik proteinleri harekete geçirir. Kurkumin, büyüyen tümörlerin metastaz ederek vücuda yayılmasını da yavaşlatabilmektedir.

Sağlık Bakanlığı, Yazılı Basın Açıklaması

Bilim adamları kurkuminin bu özelliklerini daha iyi anlamak için gönüllü kanser hastaları üzerinde klinik deneyler yapmışlardır. Kurkumin; lösemi, prostat, göğüs, pankreas ve kolon gibi çeşitli kanser hastalarına bazı faydalar ve iyileşmeler sağlamıştır ama tek başına kansere kesin bir çare değildir. Kurkumin, normal kanser tedavisi ile birlikte alındığı zaman tedavinin etkisini artırmaktadır. Bu yüzden zerdeçal kansere devadır, demek için henüz erken olabilir ama kanser riskini azaltıcı bir baharat olduğu da aşikardır ve zerdeçal tüketmenin kanserden koruyacağını söylemek mümkündür.

Mide ve Bağırsak için Şifa Kaynağı

Almanya’da bitkilerin gıda sanayinde kullanımını denetlemekle görevli E-Komisyonu adlı devlet kurumu, zerdeçalın mide problemleri için kullanılmasını onaylamıştır. Bu şaşırıtıcı değil. Zerdeçal içeren bir yemek yediğinizde içindeki kurkumin maddesi ilk olarak ve en çok mide ve bağırsaklara tesir ediyor. Bu yüzden zerdeçalın en güçlü faydaları sindirim sistemine. Zerdeçalın güçlü iltihap giderici ve anti-bakteriyel özellikleri sindirim problemleri olanlar için iyi haber çünkü mide ve bağırsaktaki birçok hastalığın sebebi iltihaplar ve mikrop enfeksiyonları.

Zerdeçal, safra ve mide asidi üretimini arttırıyor. Bu yüzden hazımsızlığa, gaz ve şişkinliğe iyi gelebileceği düşünülüyor. İltihaplarla savaşması, irritabl bağırsak sendromu, iltihaplı bağırsak sendromu, crohn hastalığı gibi durumlarda rahatlatıcı etki sağlayabiliyor. Zerdeçaldaki kurkumin mideye musallat olan helikobakter pilori adlı bakteriyi öldürüyor. Bu bakteri ülsere yol açtığı için zerdeçal ülsere iyi gelebiliyor. Önemli bir nokta ise mide veya bağırsak problemi olanların zerdeçalin yan etkilerine karşı dikkatli olması. Mesela, mide asidini arttırması ülseri olanlar için zararlı da olabilir. İşte bu yüzden ülser veya herhangi bir sindirim sistemi rahatsızlığı olanlar zerdeçal tüketme konusunda mutlaka doktora danışmalıdır.

Alzheimer Hastalığından Koruyor

Hindistan, dünyada bunama ve Alzheimer gibi beyin hastalıklarının en az görüldüğü ülkelerden. Bazı uzmanlar bunu Hintlilerin hergün zerdeçalli yemekler yemesine bağlıyor. Gerçekten zerdeçaldaki kurkumin maddesinin kan-beyin bariyerini aşıp beyin dokularına girebildiği ve beyni birçok şekilde koruduğu deneylerle ortaya çıkmış.

Alzheimer hastalığı, beyinde birikmeye başlayan amiloid plak denilen tortuların beyin hücrelerini tahrip etmesi şeklinde gelişir. Kurkumin, doğrudan gidip bu amiloid plakların moleküllerine bağlanır ve plakları eritip parçalayarak birikmesini engellediği gibi mevcut plakları da azaltabilmektedir. Kurkumin, vücudun koruyucusu akyuvarlarından da plaklara saldırmasını sağlar. Dahası plakların beyin hücrelerine verdiği zararı azaltarak beyni korur. Kurkumin maddesinin antioksidan ve iltihap giderici etkileri de narin bir organ olan beyne sağladığı faydalar arasındadır. Birkaç yıl önce zerdeçalın içeriğinde bulunan turmeron adlı bir başka maddenin de beyne faydası olduğu keşfedildi. Bulgulara göre turmeron, beyin hücresine yani neronlara dönüşebilecek kök hücrelerin sayısının büyük ölçüde artmasını sağlıyor. Yani beynin kendini yenilemesini ve onarmasını sağlayarak algıyı kuvvetlendiriyor. Turmeron aynı zamanda kurkumin pigmentinin vücutta emilimini ve etkisini arttırıyor.

Doğal Antidepresan

2013 yılından Hint ve Amerikalı bilim adamları tarafından yapılan bir deney zerdeçalın mutluluk verici ve depresyonla savaşma özelliği olabileceğini ortaya çıkardı. Depresyon problemi olan 60 kişi gruplara ayrılarak bunlara antidepresan ilacı veya zerdeçaldan elde edilen kurkumin maddesi verildi. Deney sonunda görüldü ki kurkumin de aynı ilaç gibi depresyonun etkisi ortadan kaldırıyor ve üstelik yan etkisi yok. Bilim adamlarına göre kurkumin, beyinde serotonin ve dopamin gibi mutluluk veren hormonları artırıyor.

Kas Yapan Baharat

Zerdeçalın bu sayacağımız faydaları hususen spor yapanları ilgilendiriyor. Zerdeçaldaki kurkumin maddesi; kasların geç yorulmasını sağlayarak spor performansını artırıyor, kas ağrılarının daha çabuk geçmesini yardımcı oluyor ve kasların daha çok gelişmesine yol açıyor. Zerdeçal genel olarak eklem ve kaslarda acı ile ağrıyı azaltıcı bir etkiye sahip. Bu yüzden artrit hastalarına da iyi geliyor.

Sonuç: Zerdeçal İyi Gelir

Zerdeçalın birçok faydası olduğunu gördük. Bundan dolayı hem sağlık hem lezzet diyenler yemeklerine bir miktar zerdeçal ekleyebilirler. Ancak günde birkaç gramdan yani bir çay kaşığından fazla zerdeçal mide bulantısı gibi yan etkiler yapabilir. Bunun dışında safra kesesi ve ülser sorunu olanlar zerdeçal için doktora danışmalı çünkü zerdeçal mide asidi ile safrayı artırıyor. Aşırıya kaçmadığınız sürece zerdeçal sağlığa olumlu katkı yapacak bir baharat