TBMM Genel Kurulunda, tıbbi ve aromatik bitkilerin ekolojik denge gözetilerek üretiminin artırılması, satılması, sağlığa uygun olarak kullanılması ve ihracatının geliştirilmesine yönelik sorunların ve çözüm önerilerinin belirlenmesi amacıyla meclis araştırma komisyonu kurulması kabul edildi.

Siyasi parti gruplarının verdiği araştırma önergeleri, Genel Kurulda birleştirilerek görüşüldü.

AK Parti Antalya Milletvekili Hüseyin Samani, her coğrafyanın kendine göre avantajı ve dezavantajı olduğunu, Türkiye’nin yapısı itibarıyla avantajlı olduğunu söyledi.

Avrupa genelinde bulunan 11 bin 500 civarındaki damarlı bitkinin 10 bininin Türkiye’ye ait olduğunu vurgulayan Samani, “Bu damarlı bitkiler içerisinde 3 bin 35 tanesi ülkemize özgü endemik bitkilerden oluşmaktadır. Bunun nedeni ise Türkiye 3 çeşit fitocoğrafik bölgenin özelliğine sahip.” dedi.

Tıbbi ve aromatik bitkiler ile bunlardan elde edilen birçok ürünün insan hayatının her alanına girdiğini belirten Samani, “Bu bitkiler insanlar için besin ve enerji sağlamak gibi yaşamsal değer taşımakla beraber, başta ilaç sanayi olmak üzere, kimya, gıda, kozmetik ve zirai mücadele sektöründe hammadde olarak kullanılmakta ve ekonomik açıdan büyük değer taşımaktadır.” diye konuştu.

Samani, bilinen 250 bin bitkinin yüzde 15’inden fazlasının tıbbi amaçla kullanıldığını, gelişmekte olan ülkelerde halkın yüzde 80’inin sağlık için geleneksel yöntemlerle şifalı bitkileri kullanmaya devam ettiğini ifade etti.

Türkiye’nin zengin biyolojik çeşitliliğe sahip olduğunu dile getiren Samani, tıbbi ve aromatik bitkilerin şifa amaçlı kullanım oranının her geçen gün arttığını söyledi. Samani, Türkiye’de 628 bin 806 dekar alanda tıbbi ve aromatik bitki ekimi yapıldığını, 253 bin 269 ton ürün elde edildiğini kaydetti.

“Tohum çoğaltım altyapısı gerekli”

Önerge sahiplerinden HDP İstanbul Milletvekili Hüda Kaya, Türkiye’de birçok tıbbi ve aromatik bitkinin doğadan toplandığını ve bir kısmının belirli ölçüde tarımının yapıldığını belirtti.

Gerek iç tüketimin gerek dış satımı yapılan tıbbi ve aromatik bitkilerin yüzde 20 kadarının tarımının yapılabildiğini anlatan Kaya, “Türkiye’de yetişen bitkiler yok olma tehlikesi altında olup bir kısmı neslini devam ettirebilmekte zorluklarla karşılaşmaktadır. Günümüzde üretim yapmak isteyenlerin en önemli sorunu tohumluk materyal teminidir. Yetiştiricilerin ihtiyaç duyduğu tohumluğu her türlü çoğaltım materyalinin altyapısının da oluşturulması gerekmektedir.” ifadesini kullandı.

Kontrolsüz toplama tehlikesi

CHP Bursa Milletvekili Erkan Aydın da tıbbi bitkilerin tarihinin insanlık tarihi kadar eski olduğunu söyledi.

Binali Yıldırım müjdeyi verdi

Endemik tür açısından Türkiye’nin ilk 8 ülkeden birisi olduğunu ancak kontrolsüz toplanmasının gelecek açısından sıkıntı yaratabileceğini belirten Aydın, “Böyle giderse ilk 28’e girmekte bile zorlanacağız. Bunlarla ilgili önlemler alınmalı, bu bileşenlerle ilgili kontrollü ekim alanları oluşturulmalıdır. Bu bitkilerin yetiştirilmesi için havza oluşturulması ve kota belirlenmesi önemlidir. Tıbbi bitkilerin üretimiyle ilgili eylem planlarının hazırlanması şarttır. Eczaneler dışında satılan ürünlerin satışı da engellenmelidir.” dedi.

AK Parti Hatay Milletvekili Orhan Karasayar ise insanlık tarihi boyunca bitkilerden elde edilen ürünlerin çok farklı amaçlarla kullanıldığına değindi.

Küresel bazda çok geniş bir kullanımı olan tıbbi bitkilerin tanımını tam olarak yapmanın mümkün olmadığını dile getiren Karasayar, “Dünya pazarlarında oluşan talep her geçen gün artmaktadır. Türkiye tıbbi ve aromatik bitkilerin dış satımda önde gelen ülkelerinden birisidir. Ülkemizin farklı iklim ve koşullara sahip olması, floranın çok sayıda bitki türü içermesi bakımından doğadan toplanan büyük ekonomik potansiyele sahiptir. Bu kadar zengin bir kaynağa sahip ülkemizde doğadan toplanan ve üretimi yapılan bitki sayısı çok azdır.” diye konuştu.

Araştırma önergesinin oybirliğiyle kabul edilmesinin ardından TBMM Başkanvekili Yaşar Tüzün, birleşimi tekrar toplanmak üzere kapattı.