ABD’deki başkanlık seçimlerine etki ettiği düşünülen yalan haber sorununa ilişkin pek çok araştırma yapıldı, tartışmaların bir kısmında Rusya kontrolündeki bot hesapların yalan haberin yaygınlaşmasında büyük rol oynadığı, para kazanma amaçlı üretilen sahte haber sitelerinin etkisi olduğu iddia edildi.

Yanlış bilginin nasıl yayıldığına ilişkin Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) tarafından yapılan ve Science Dergisi’nde yayınlanan yeni araştırma, yanlış bilgi içeren tweetlerin insanlara doğru bilgi içeren tweetlerden altı kat daha hızlı ulaştığını ortaya koyuyor.

Veri bilimci Soroush Vosoughi ve çalışma arkadaşları Twitter’ın 12 yıllık verisini toplayarak 2006 yılından bu yana altı bağımsız doğrulama sitesi tarafından incelenen tweetleri ele aldılar. PolitiFact, Snopes, ve FactCheck.org gibi doğrulama sitelerinden yararlanarak oluşturulan bu veri setinde 126 bin haber içeriğinin 3 milyon kişi tarafından 4.5 milyon kez paylaşıldığı tespit edildi. Araştırmaya göre gerçekler 1000 Twitter kullanıcısından daha fazla kişiye nadiren ulaşırken yanlış bir haber rutin olarak 10 binden fazla kişiye ulaşıyor.

Sahte haberlerin gerçeklerden daha çok yayılmasının nedeni botlar değil insanlar

Araştırmacılar ilk önce yanlış bilginin yayılmasından botların sorumlu olabileceğini düşünerek bot tespit eden bir teknoloji kullanarak botlar tarafından paylaşılan sosyal medya içeriklerini araştırmadan çıkardılar. Ancak sonuç değişmedi. Yanlış haber hala aynı şekilde ve aynı kişi sayısıyla paylaşılıyordu. Bu şu anlama geliyordu: insanlar yanlış bilginin sosyal ağlarda yaygınlaşması ve propaganda haline getirilmesi konusundaki ilk sorumlu.

Twitter’da yanlış bilgi doğru bilgiden daha hızlı ve yaygın şekilde paylaşılıyor ve daha derine iniyor

Araştırmacılar veriyi elde ettiklerinde yanlış bilgi içeriklerini üç şekilde ele aldı:

• Hız: yanlış bilgi ne kadar hızlı yayılıyor?

• Derinlik: her bir yanlış bilgi kaç retweet alıyor?

• Yayılma alanı: kullanıcılar yanlış bilgiyi nasıl görüyor?

Her bir kategoride yanlış haber doğru haberi alt ediyor. Araştırmacılardan MIT profesörü Sinan Aral“Özellikle politik haberlere gelindiğinde her kategoride yanlış haber doğru habere göre daha geniş, daha hızlı yayılıyor ve daha derine iniyor.” diyor.

“Sahte haberler daha ilginç”

Aral, sahte haberlerin gerçek haberlerden çok belirgin bir şekilde daha ilginç olduğunu belirtiyor.

Dindar Gençlik Daha Mutlu Oluyor?

Science Dergisi’nde yayınlanan araştırmadaki duygu analizine bakıldığında yanlış haber içeren tweetlere verilen cevaplar doğru habere göre çok daha fazla şaşkınlık, iğrenme gibi ifadeler içeriyor.

Kaynaklar: VOX, Science

Kapak fotoğrafı: Getty Creative Images / mathisworks

Alıntı: teyit.org