Yayınlanan istihbarat raporlarına göre İngiltere, Irak işgali öncesi Saddam Hüseyin’e karşı bir darbe planlamaktaydı.
Basına sızdırılan istihbarat belgelerine göre İngiliz İstihbarat Teşkilatı MI6, 11 Eylül saldırısından 3 ay sonra Saddam Hüseyin’e karşı bir darbe girişimini destekleme önerisinde bulundu. Üst düzey bir MI6 yetkilisinin kaleme aldığı üç rapor, ifade edilene göre Tony Blair dahil olmak üzere birçok yetkili ismin önüne gelmişti.
Gizliliği kalkan belgeler geçtiğimiz günlerde basına sızdı. Bu belgelerde ortaya konulan ifşaatlar arasında şunlar da bulunuyor:
“Saddam’ı devirmenin ödülü: Petrol”
- Petrol, Saddam Hüseyin’i yönündeki çabaların arkasındaki anahtar faktörlerden biri. İstihbarat yetkilisi raporda “Saddam’ın devrilmesinin bir ödülü var.” ifadesiyle bunun gerçekleşmesi sonucu İngiltere’nin Irak petrollerine erişebileceğini belirtiyor.
“Saddam el Kaide’yi desteklemedi”
- MI6, Saddam’ın ya da Irak’ın el Kaide’yi desteklediğine inanmamakta. “Belgelere göre “Irak’ın Sünni aşırıcılığı desteklediğine dair ikna edici bir istihbarat yok.” Ancak bu bilgiye rağmen Tony Blair 2004 yılının Ocak ayında kamuoyuna “el Kaide ile Irak arasında bağlantılar olduğunu biliyoruz ancak bu bağlantıların boyutundan emin değiliz” açıklamasında bulunmuştu.
“ABD sabırsız”
- İngiltere, ABD’nin Saddam’ı devirmek için bir askeri hamle planladığına ilişkin, resmi olarak bilgilendirilmelerinden çok daha önce bilgi sahibiydi. Belgelerde yer alan ifadelere göre Amerika’nın doğrudan hamle yapması engellenmeye çalışıldı. Belgede “ABD’nin sabırsızlığına” da dikkat çekildi.
Bağdat’ta darbe planı
Ancak raporda en ilgi çekici taraf Irak’ta bir darbenin desteklenmesi planı. Rapora göre istihbarat yetkilileri 30 Kasım 2001 tarihinde bir rejim değişikliği hakkında tartışmaktaydı ve kısa vadede Irak’ta bir askeri harekat başlatılmasının önemli bölgesel çıkarlara zarar vereceğini düşünmekteydi. İstihbarat yetkilisi Batı’nın Irak’ta bir darbe gerçekleştirmesi gerektiğini ifade ediyor. Bağdat’ta bir rejim değişikliği gerektiği, bunun genel bir plan olduğu özel hususların hususi olarak değerlendirilebileceği ifade edilirken, “Bağdat’ta bir rejim değişikliği istiyoruz ve darbecilere hava desteği sağlamaya hazırız” ifadesi de kendine yer buluyor.
Raporda bu sürecin gerçekleşmesinin yaklaşık 12 ila 18 ay alacağı belirtiliyor. Ayrıca İngiltere’nin bir darbeyi desteklemesinin hukuki zeminine dair sorular da tartışılıyor.
Bilindiği gibi Irak’ta söz konusu süreçten yaklaşık 2 yıl sonra ABD askeri müdahalesi gerçekleşmiş ve Saddam Hüseyin devrilmişti. İngiltere’nin Irak’ta bir darbe gerçekleştirmeye dair planları da “ABD’nin sabırsızlığı” neticesinde akamete uğramıştı.