1948’den bu yana milyonlarca Filistinli topraklarından edildi, on binlercesi İsrail saldırılarında öldürüldü. Filistin yaklaşık 100 yıldır yaşamak için mücadele ediyor.
1948’den bu yana milyonlarca Filistinli topraklarından ediliyor ve mülteci kamplarında sefalet içinde yaşamak zorunda bırakılıyor.
1950’ler |
26 Temmuz 1956: Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdülnasır, Süveyş Kanalı’nı millileştirdiğini ilan etti. 29 Ekim’de İsrail, Britanya ve Fransa birlikleri bir saldırı düzenleyerek Sina Yarımadası’nı işgal ettiler. ABD ve Sovyetler Birliği’nin baskıları sonucunda bu birlikler geri çekilmek zorunda kaldı.
1960’lar |
Mayıs 1964: Arap Ligi tarafından Kahire’de kurulan Filistin Kurtuluş Örgütü, hedefini silahlı direnişlerle İsrail’i yok etmek ve Akdeniz ile Ürdün Nehri arasında “Bağımsız Filistin Devleti”ni yeniden canlandırmak olarak açıkladı.
5 Haziran 1967: Altı Gün Savaşı. İsrail, Suriye, Mısır ve Ürdün’e saldırdı. Mısır’dan Sina Yarımadası’nı, Suriye’den Golan Tepeleri’ni, Ürdün’den Doğu Kudüs ve Batı Şeria’yı alan İsrail, Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nde yerleşimci programını başladı.
1968-1970: Yıpratma Savaşı. Altı Gün Savaşı’nda kaybettiği Sina Yarımadası’nı geri kazanmak isteyen Mısır “ateşkesi” tanımadığını belirterek İsrail’e karşı düşük yoğunluklu bir “Yıpratma Savaşı“na başladı. 7 Ağustos 1970’te ateşkes imzalandı ve sınırlar değişmedi.
2 Şubat 1969: Yaser Arafat, Filistin Kurtuluş Örgütü’ne başkan olarak atandı.
Yaser Arafat 25 yıl boyunca Filistin Kurtuluş Örgütü’nün Yürütme Kurulu’na başkanlık etti.
1970’ler |
5 Eylül 1972: Münih Olimpiyatları sırasında 11 İsrailli sporcu ve bir Alman polisi “Kara Eylül” örgütüne mensup Filistinli bir grup tarafından öldürüldü.
6 Ekim 1973: Yom Kippur Savaşı. İsrail için kutsal bir gün olan “Kefaret Günü”nde Mısır ve Suriye orduları Altı Gün Savaşı’nda kaybetmiş oldukları Sina Yarımadası ve Golan Tepeleri’ni geri almak için İsrail’e saldırdı. İlk başlarda Arapların lehine gelişen bu savaş daha sonra İsrail lehine sonuçlandı.
17 Eylül 1978: Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat ile İsrail Başbakanı Menahem Begin arasında Camp David Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmaya göre, İsrail askeri birliklerini Sina Yarımadası’ndan çekti ve böylece ilerde yapılacak olan Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ne ilişkin müzakereler için bir barış ortamı yaratılmış oldu.
26 Mart 1979: Mısır ve İsrail arasında barış antlaşması imzalandı. Mısır, İsrail’i devlet olarak tanıyan ilk Arap devleti oldu. Bu anlaşmanın ardından, Arap Ligi Mısır’ın üyeliğini askıya alarak merkezini Tunus’a taşıdı.
1980’ler |
6 Ekim 1981: Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat, “Mısır İslami Cihat” örgütü üyeleri tarafından düzenlenen suikast sonucunda Mısır’da askeri bir geçit esnasında hayatını kaybetti. Enver Sedat’a düzenlenen bu suikastın nedeni İsrail ile yaptığı barış antlaşmasıydı.
6 Haziran 1982: İsrail, FKÖ’nün sınırlarını tehdit ettiğini öne sürerek Lübnan’a saldırı düzenledi. Altı ay süren saldırılar sonucunda FKÖ Lübnan’ı terk ederek karargahlarını Tunus’a taşıdı. FKÖ’nün Lübnan’da etkinliği devam etti ama hiçbir zaman 1982 öncesindeki gibi olmadı.
16 Eylül 1982: Sabra ve Şatilla Katliamı. İsrail yanlısı aşırı sağcı Hıristiyan Falanjist milislerin Sabra ve Şatilla’daki mülteci kamplarına düzenlediği saldırıda 2 bin 750 Filistinli hayatını kaybetti.
Ağustos 1983: İsrail, Lübnan’ın büyük bir kısmından askerlerini çekti. Ancak Lübnan’ın güneyinde kendi ilan ettiği “güvenlik bölgesi”nde asker bulundurmayı sürdürdü.
25 Eylül 1985: Kıbrıs Larnaka’daki bir yatta 3 İsrailli öldürüldü. FKÖ’deki en büyük örgüt El Fetih’den olan “Güç 17” komandoları olayı üstlendi.
1 Ekim 1985: İsrail, Tunus’a yönelik “Tahta Bacak Operasyonu”nu gerçekleştirdi. Arafat’ı öldürmeyi hedefleyen saldırıda FKÖ’nün karargahı hedef alındı. Operasyonda yaklaşık 60 kişi öldü.
8 Aralık 1987: Filistinliler ilk intifadaya (başkaldırı) başladı. Gazze Şeridi’nden başlayıp Batı Şeria’ya yayılan protestolar sivil itaatsizlik halini aldı ve genel grevler düzenlenerek İsrail ürünleri boykot edildi. Filistinlilerin bu protestolarına karşılık olarak İsrail göz yaşartıcı gazlar, plastik ve gerçek mermilerle karşılık verdi. Şeyh Ahmet Yasin, Mısır’daki Müslüman Kardeşler örgütünün Gazze kanadı olarak Hamas’ı kurdu.
15 Kasım 1988: FKÖ, Tunus karargahından tek taraflı olarak “Filistin Devleti”ni ilan etti.
1990’lar |
30 Ekim 1991: Madrid’de Ortadoğu barış konferansı toplandı.
13 Eylül 1993: Oslo Antlaşması. FKÖ ve İsrail karşılıklı olarak birbirlerini tanıma konusunda anlaştılar.
25 Şubat 1994: El Halil Katliamı. Amerikan asıllı İsrailli yerleşimci Baruch Goldstein, ramazan ayında İbrahim Camii’nde ibadet etmekte olan 29 Filistinliyi öldürdü, 125’ini ise yaraladı.
26 Ekim 1994: İsrail ve Ürdün 45 yıllık düşmanlığa son veren barış antlaşmasını imzaladı. İsrail Kudüs’te, Müslümanlar için kutsal bölgelerde Ürdün’ün özel rolünü kabul etti.
4 Kasım 1995: İsrail Başbakanı İzak Rabin, İsrailli aşırı sağcı bir Yahudi öğrenci olan Yigal Amir tarafından öldürüldü. Yigal Amir bu cinayetin gerekçesi olarak İzak Rabin’in “Ortadoğu Barış Planı”nı gösterdi. Şimon Peres Başbakan oldu.
1. BÖLÜM | 2. BÖLÜM | 3. BÖLÜM | 4. BÖLÜM
Kaynak: Al Jazeera