Eğitimin Amacı
1) Bediüzzaman’a göre, eğitimin ilk amacı, kişiye iman ve marifetullah’ ı kazandırmaktır; Allah’ı tüm isimleri ve evrendeki tüm tasarrufuyla bilmektir. Ona göre, güçlü bir iman, sahibi için hem nur ve hem de kuvvettir. Eğitim, sorumlu bireyler yetiştirmek için, onlara tahkiki bir iman ve marifetullah’ı kazandırmakla yükümlüdür.
2) Bediüzzaman’a göre eğitim özgür bireyler yetiştirmelidir. O’na göre, hürriyet “İnsanın ne kendisine ve ne de başkasına zarar vermemesidir.” Din ve kalbin hakim olduğu doğu toplumlarında, kişisel ve toplumsal hürriyetler, kişilerin içsel sorumluluğuna bağlıdır. Kanun gücü ikinci derecede etkili olabilir. İçsel disiplin, ya da içsel özgürlük, güçlü bir iman ile sağlanabilir. İman ne kadar parlak olursa, kişi o kadar özgür olur. Hatta o bunu kendi hayatında şöyle ifade etmiştir: “Ekmeksiz yaşarım, hürriyetsiz yaşayamam!”
3) Bediüzzaman’a göre eğitimin amacı bilinçli sorgulayıcı insanlar yetiştirmektir. Hayatın manasını, ne olduğunu, nereden gelip nereye gittiğini, vazifesinin ne olduğunu sorgulamaktır. Bu sorulara ikna edici cevaplar vermek eğitimin işidir. Gerçekten, sorgulanmamış bir hayat yaşamaya ne kadar layıktır? Kendi yaşamını sorgulamayan insanların, sosyal hayata ilişkin gözlemlerini sorgulaması ne kadar beklenebilir? Sokrat’ın deyişiyle, “Samimiyetle sorgulayan bir vatandaş, samimiyetle alkışlayandan daha önemlidir.” Bediüzzaman da, “Bir millet cehaletle kendi hukukunu bilmezse ehl-i hamiyeti dahi müstebit yapar” demekte, eğitimin bu bilinci vatandaşa kazandırmak durumunda olduğunu belirtmektedir. Nitekim, yapılan araştırmalara göre, halkın siyasi kararlara katılımı ile eğitim düzeyi arasında yakın bir ilişki olduğu ortaya konulmuştur. Hatta bir çok ülkede bu durum, halkın okuma yazma oranı ile seçimlere katılma oranlarının da aynı olduğu gözlemlenmiştir.
Eğitim Hedefleri
Bediüzzaman’a göre, eğitim hedefleri ferdi, toplumsal ve uluslar arası olmak üzere üç ana grupta toplanmaktadır:
- Tahkiki imana sahip özgür fertler yetiştirmek
- Dini ve dünyevi hayatta dengeli bireyler yetiştirmek
- Çoğulcu ve haklara saygılı, istikametli fertler yetiştirmek,
- Nefsini ıslah etmekle işe başlamak
- İnsanlara faydalı olmak
- Yetenekleri inkişaf ettirmek (Muhakemat 46)
- Müsbet hareket eden bireyler yetiştirmek
- İnsan psikolojisini bilerek eğitim vermek.
- Muktezay-ı hale uygun söylem geliştirmek
- Kainata mana-yı harfi ile bakmak
- Tezellüle tenezzül etmeyen, zilleti reddeden bireyler yetiştirmek
- Kardeşlik ve uhuvvet duygusu geliştirmek
- Sosyal uzlaşma için ortak paydalardan yararlanmak
- Hukukunu bilen öncü vatandaş tipi oluşturmak
[table id=189 /]