İnsan beyni, milyarlarca işlemi kaydetmek, tekrar gerektiği zaman kullanmak, bedenin tüm faaliyetlerinin takibi gibi hayati faaliyetlerin hepsini belli bir nizam içinde karıştırmadan işlemek üzere Yaratıcı kudret tarafından insana lütfedilmiş harika bir cihaz. Hafıza ise beynin faaliyetleri içinde çok merkezi konumdaki bir cihaz ve özelliktir. Hafıza adeta insanın kimliğidir. Hafıza yoksa degil insan ve akıllı olmak, adi hayvanat dahi hafızasını kaybetmiş insandan daha ileri sayılabilir.

HAFIZA – UNUTKANLIK İLİŞKİSİ

Artık 5- 10 metre öteye gittiğinizde bile aklınızda olanları ne için gittiğinizi yada ne iş yapmak istediğinizi unutuyormusunuz. Sadece yaşlı insanlarda değil günümüz gençlerinde de görülmeye başlayan ve ciddi sorunlara yol açabilecek bir durum haline gelebilir.

Yaşlılığa özgü bir sorun olarak görülen unutkanlığın günümüzde genç ve aktif yaşam içinde olan insanlarda da yoğun bir şekilde görülmeye başlamasının nedenlerini uzmanlar şöyle açıklıyor.

Gençlerde de görülebilen unutkanlık probleminde unutma yerine ‘hatırlayamama’ “dikkat eksikliği” konsantrasyon güçlüğü” kavramlarını kullanmanın daha doğru olduğunu dile getiren uzmanlar, “Yaşlılık sürecinde halk dilinde bunama da denilen demans sendromu gibi hastalıkların ilk belirtilerinden birisi unutkanlık olabilir.

Hafıza beynimizin en önemli bilgi işleme merkezidir ki öğrenmemizi, birikimlerimizin depolanmasını ve gerektiğinde geri çağrılmasını sağlar. Bu süreç nöron denilen beyin hücreleri, hücreler arası bağlantılar olan sinapslar ve bir sürü karmaşık mekanizmalar ile gerçekleştirilir. Bellek yanı sıra algılama, muhakeme, dikkat, yürütücü işlevler gibi diğer işlevlerimiz en az bellek kadar önemli olup bilişsel işlevlerimizin bütününü oluşturur.”

Beyin sadece öğrenme değil; aynı zamanda unutma organıdır!

Beynin sadece öğrenme değil, aynı zamanda unutma organı olduğunu bilmek gerekir. İnsan hafızası unutkanlık hastasıdır. İnsan yaşamını devam ettirebilmek adına anlık heyecan, sevinç, üzüntü gibi kendisine yaradılıştan eklenen özellikleri yaşayabilmek için unutmak zorundadır.

Unutkanlığın Nedenleri

Sağlık Bakanlığı, Yazılı Basın Açıklaması

•  Depresyon,
•  Dikkat eksikliği,
•  Kaygı durumları,
•  Stresli yaşam koşulları,
•  Uykusuzluk,
•  Açlık,
•  Bir işi öğrenirken birden fazla şeyle uğraşmak,
•  Öğrenme ve hafızada tutma tekniklerini yeterince bilmemek,
•  Tıbbi tedavi gerektiren anemi, kan şekeri değişiklikleri, vitamin eksiklikleri, tiroid hastalıkları gibi rahatsızlıklar etken olabilir.

Sık sık unutuyorsanız;

•  Ayrıntılı görüşme ve muayene için uzman bir doktora başvurun.
•  Gerekli görülürse nöropsikolojik (nörokognitif veya bilişsel) testler denilen testler ile değerlendirme yaptırın. (Bu süreçte unutkanlık ve davranış bozukluğu şikayeti ile başvuran hastaya genel tarama testi yapıldıktan sonra bellek-hafıza, basit ve karmaşık dikkat; yürütücü işlevler (karar verme, planlama, sıralama, organizasyon vs), dil testleri, görsel –mekansal beceriler testleri ve davranış ölçekleri gibi testler uygulanır.)
•  Gerekirse laboratuvar tetkikleri olarak kan tetkiki, EEG, beyin MRG/BT tetkikleri istenebilir.

Unutkanlığı Ne Zaman Önemsemek Gerekir
Sebebi ne olursa olsun, hangi yaş grubunda belirirse belirsin günlük yaşam aktivitelerini etkileyen özellikte ise mutlaka önemsenmeli nöroloji veya psikiyatriye başvurulmalıdır.

Çevrenizde bu belirtileri yaşayan insanlar varsa;

•  Yeni yaşanan olaylar ve yeni konuşulan konuları unutuyorsa,
•  Söyleyeceklerini unutmaya başladığını fark ediyorsanız,
•  Yakınlarını tanıyamıyorsa,
•  Yeni gördüğü insanları kısa sürede unutuyorsa,
•  Aynı şeyleri sık sık sormaya başladıysa,
•  Hesap işlerini yapamıyor, hesapların içerisinden çıkamıyorsa,
•  Randevularında aksamalar olmaya başladıysa,
•  Bildiği yerleri bulmakta zorlanıyor, kayboluyorsa,
•  Karar veremiyor ve sorun çözemiyorsa

hemen bir uzmana başvurması doğru bir adım olacaktır.

Sağlıklı Bir Beyne Sahip Olmak İçin;

•  Stresten, kaygı ve üzüntüden uzak kalmaya çalışın,
•  Yeterli ve dengeli beslenme ile kilo kontrolüne dikkat edin,
•  Antioksidanları içeren gıdalar alın,
•  İyi kalite uyku ve beslenme düzeni oluşturun,
•  Sigara ve alkolden uzak durun,
•  Yaşınıza uygun düzenli egzersizler yapın,
•  İnsanlarla iletişime geçin, sosyal aktivitelere katılın,
•  Sürekli yeni ve kompleks bilgiler edinin,
•  Bulmaca, satranç gibi yoğun zihinsel aktivite gerektiren oyunları oynayın,
•  Daha çok Kitap okuyun, Kur’an okuyun, radyo ve televizyon fazla ilgilenmeyin. Bunları yaparken yorumlarda bulunun, tartışmalara katılın.
•  Yabancı dilde kelimeler öğrenmeye çalışın,
•  İnançlı olun, dua ve ibadetlerinizin vaktine riayet edin, eksik bırakmayın,
•  Kendinizi dinleyerek günlük muhasebenizi yapacağınız murakebe vakitleri ayırın,
•  Aile ve arkadaş ilişkilerinizi güçlü tutun,
•  Emekli olmayın, emekli olsanız dahi kendize uygun günlük düzenli faaliyetler planlayın ve aktif ve her zaman bir amaç için uğraşın,
•  Planlı yaşayın,
•  Düzenli doktor kontrolüne gidin ve doktorunuzun sağlık ile ilgili tavsiyelerine mutlaka uyun.