17 ağustos 1999’da saat 03.02’de merkezi gölcük olan deprem milyonlarca insanın hayatını alt üst etti. 50 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği depremin psikolojik etkileri bugün bile etkisini koruyor. Deprem Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Ercan, yarın deprem olacakmış gibi hareket edilmesi gerektiğini ifade etti.
Bundan 18 yıl önce Türkiye’nin Marmara bölgesinde etkili olan bu depremde resmi rakamlara göre 17 bin 480 kişi öldü, 43 bin 953 kişi yaralandı ve 505 kişi de sakat kaldı. 327 bin 871 konut, 48 bin 508 işyeri, toplamda 376 bin 479 konut ve işyeri hasar gördü. 133 bin 683 bina çöktü, 600 bin kişi evsiz kaldı. 17 ağustos 1999 tarihinde yaşanan ve Richter ölçeğine göre 7,8 olarak kaydedilen deprem, Kocaeli, Sakarya, Yalova, İstanbul, Bolu, Bursa Kocaeli, Sakarya ve Yalova’da etkili oldu.
“İNSANLAR DEPREM SIRASINDA NELER YAPILIR GİBİ KONULARDA BİLGİLENDİRİLDİLER”
17 Ağustos depreminden sonra hem devletin hem de toplumun büyük bir aşama kaydettiğini belirten deprem uzmanı Prof. Dr. Ahmet Ercan, “Deprem sonrası kentsel dönüşüm olayı gündeme geldi. Deprem arama kurtarma faaliyetleri yapan sivil toplum örgütleri bütün ülkeye yayıldı. İnsanlar deprem hangi bölgelerde olur, hangi kentlerde olur, deprem sırasında neler yapılır gibi konularda insanlar bilgilendirildiler. Kentsel dönüşüm ve Güçlendirme arasında farklılık olduğunu ifade eden Ercan, “Kentsel dönüşümün amacı; en küçük mahalle ölçeğinde ya da kent ölçeğinde yıkılıp yeniden planlanıp belli bir şehir planlamasına göre yeniden inşa sürecidir. Ancak güçlendirme ise farklı bir olaydır. Güçlendirme genellikle önemli olan kamu binaları ve tarihi yapılar için yapılır. Aynı zamanda köprü ve viyadüklerde de bu yapılır. Şu anda yapılan kentsel dönüşümden çok yapısal dönüşümdür.” şeklinde konuştu.
“YARIN DEPREM OLACAKMIŞ GİBİ…”
Deprem ile yaşamayı öğrenmek açısından yapılacak çok şeyin olduğuna da değinen Ercan, “Depremle baş etme noktasında Türkiye çok büyük mesafeler kaydetti. Özellikle yoksul kesimlerin deprem riski taşıyan binalarda kalması yerine daha sağlıklı yapılara yerleştirilmesi gerekiyor. Biz bunu iyi bir şekilde yapamıyoruz. Ama TOKİ bunu çok iyi şekilde yapıyor. Ancak bu sayıyı artırmak gerekiyor. Özellikle Marmara bölgesinde eğitim kurumları ve halkın yoğun olarak toplandığı kurumlara öncelik vermek gerekiyor. Yarın deprem olacakmış gibi bu kurumları kentsel dönüşüme sokmak gerekiyor. Yanlış bazı uygulamalar var fakat hiçbir şey yapılmıyor değil aksine çok şey yapılıyor.” ifadelerini kullandı.
“KISA SÜREDE BAŞARIYA ULAŞACAĞI KANAATİNDEYİM”
10 Milyon deprem sigortası olmayan binanın bulunmasının çok olmadığını ifade eden Ercan, “Bu durum risk bölgelerine göre değişir. Türkiye’de yaklaşık 25 Milyon konutun olduğundan bahsediliyor. Bu rakama bakıldığında 10 Milyon rakamı çok fazla değil. Belki bu konutların hiçbiri deprem riski taşıyan bölgelerin içerisinde yer almıyor. DASK’a konulan kiralanamaz-satılamaz gibi yaptırımlarla deprem sigortasının yapılması büyük oranda güdülemiyor. Tabi ilk başlangıca göre deprem sigortası şu anda büyük bir aşama kaydetti. Türkiye insanı sigorta olayına pek alışık değildir. Ama kısa sürede başarıya ulaşacağı kanaatindeyim.” dedi.
114 YILDAKİ EN BÜYÜK İKİNCİ DEPREMDİ
Türkiye’de 114 yılda can ve mal kaybının yaşandığı 6 büyüklük ve üzerinde 66 deprem meydana gelirken, son 17 yılda 164 bin 307 depremle ülke adeta beşik gibi sallandı. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi verilerinden derlenen bilgilere göre, Türkiye ve çevresinde ise 1903’ten bugüne kadar 6 ve üzeri büyüklükte 66, 7 ve üzerinde de 15 deprem yaşandı. Erzincan’da 27 Aralık 1939’da yaşanan 7.9 büyüklüğündeki deprem 114 yıldaki en şiddetli sarsıntı olurken, bunu, 7.8 büyüklüğündeki 17 Ağustos 1999 Gölcük depremi izledi.
Türkiye’de meydana gelen 6 ve üzeri büyüklükteki bazı depremler şöyle:
TARİH YER BÜYÜKLÜK
29 Nisan 1903 Malazgirt (Muş) 6,7
9 Ağustos 1912 Mürefte (Tekirdağ) 7,3
4 Ekim 1914 Burdur 6,9
7 Mayıs 1930 Türk-İran Sınırı 7,2
27 Aralık 1939 Erzincan 7,9
27 Kasım 1943 Ladik (Samsun) 7,2
1 Şubat 1944 Bolu 7,2
18 Mart 1953 Yenice (Çanakkale) 7,2
25 Nisan 1957 Fethiye-Rodos 7,1
26 Mayıs 1957 Abant 7,1
6 Ekim 1964 Manyas (Balıkesir) 7
28 Mart 1970 Gediz (Kütahya) 7,2
22 Mayıs 1971 Bingöl 6,8
6 Eylül 1975 Lice (Diyarbakır) 6,6
24 Kasım 1976 Muradiye (Van) 7,5
17 Ağustos 1999 Gölcük (Kocaeli) 7,8
12 Kasım 1999 Düzce 7,5
23 Ekim 2011 Van 7,2