Nurdanhaber – Mehmet Nuri Turan

Üçüncü Suud Devleti; Suudi Arabistan Krallığı

Suud ailesinin Necd’e tekrar dönüşü 1902 yılında gerçekleşti. Suudilerin üçüncü devletlerinin yani bugünkü Suudi Arabistan’ın kurucusu olan Abdülaziz b. Abdurrahman (1880-1953), 55 ömrünün ilk yıllarını babası Abdurrahman ile beraber sürgünde geçirmişti. Fasılalı da olsa yaklaşık yüzelli yıldır Necd’i ellerinde tutan Suudilerin içinde bulundukları son durum, o sırada yirmi yaşlarında olan genç Abdülaziz  için çekilmez bir zillet haliydi. Bu psikolojinin baskısı altında daha fazla duramayan Abdulaziz, 1901 yılı sonbaharında yanına aldığı kırk adamla Necd’e doğru yola çıktı. Amacı Necd’in içlerine kadar sokularak düşmanları Benu Reşid’in gücünü bir daha sınamaktı. Babası ve Kuveyt emiri geçen on yıl içinde Necd’i geri almak için değişik boyutlarda birkaç askeri harekat düzenlemişlerdi. Fakat bunlar sonuç vermemişti. Çölün bedevileri Benu Reşid’in yanına geçmişlerdi. Bu nedenle Abdulaziz’in işi zor görünmekteydi. Abdülaziz adamlarıyla ilerlerken birçok bedevi kampına ve ticaret kervanına baskın düzenledi ve bu yolla güçlenmeye çalıştı. Fakat Benu Reşid bu hareketten haberdar olmuştu. Bu nedenle Abdülaziz güneye, Rubu’-Hali çölüne çekilmek zorunda kaldı.

Ramazan ayını çölde geçiren Abdülaziz’in bundan sonra yapabileceği tek şey, ya eli boş olarak Kuveyt’e dönmek yada  yolda topladığı bedevilerle nefer saysı dörtyüzü bulan birliğini Riyad’a sevkederek bir ölüm kalım saldırısı gerçekleştirmekti. Abdülaziz ikinci şıkkı tercih etti. Riyad, surları sayesinde iyi korunan bir şehirdi ve buraya yapılacak toplu bir saldırı kolaylıkla geri püskürtülebilirdi. Bu nedenle Abdülaziz sadece altı adamını yanına alarak, bir Ramazan bayramı gecesi, surları aşıp Riyad’a girdi. Yaptığı birkaç ev baskınlarıyla önemli kişileri etkisiz hale getirdi ve sabaha kadar şehrin mühim mevkilerini ele geçirdi. Sabah olunca, dışarıdaki adamları içeri girerek tüm Riyad’i kontrol altına aldılar. Benu Reşid’in Riyad valisi öldürüldü.

Suudi ve Vehhabi tarihinin en önemli dönüm noktalarından olan ve Hollywood filmlerinde rastlanan senaryoları hatırlatan bu baskın hadisesi, Suudilerin resmi tarih kitaplarında detaylarıyla abartılı olarak anlatılmaktadır. Abdülaziz’in kurnazlık ve cesaretine ilave olarak, Allah’ın lütufkar rehberliği ve yardımına birçok yerde vurgu yapılmak suretiyle söz konusu rivayette anlatılan olayların gerçeği yansıtıp yansıtmadığı bilinmemektedir. Fakat, o zamanki nüfusu 5 bin ile 10 bin arasında tahmin edilen, surlarla çevrili ve kerpiç evlerden oluşan bu gıri şehir artık tekrar Suudilere geri gelmiştir. (14-Kurşun, Zekeriyya, Necid ve Ahsada Osmanlı Hakimiyeti, Ankara, 1998, s.166). 15 Ocak 1902 tarihinde ele geçirilen bu şehir merkeziyetinde bugünkü Suudi Arabistan doğacaktır.

Suudiler için Riyad’ın ele geçirilmesi,1865’den itibaren yaşamış oldukları iç ihtilafların,bölünme ve yıkım döneminin sonu ve yeni bir geleceğin başlangıcı anlamına geliyordu. Kuveyt’deki sürgünden Riyad’a dönen babası Abdurrahman b. Faysal’ı törenle karşılayan Abdülaziz, yeni devletin emirliğini babasına tevdi etmek istemiş, fakat Abdurrahman oğlu lehine bu görevden ferağat etmek istediğini aile büyüklerine bildirmişti. Bir hükümranlık sembolü olarak aile içinde nesilden nesile aktarılan Muhammed Bin Abdülvehhab’in kılıcını bir merasimle oğlu Abdülaziz’e teslim eden Abdurrahman, böylece yeni Vehhabi emirliğin riyasetinin kimde olduğunu da ilan etmiş oluyordu. (15-Hovwart,David,King İbn Saud (1880-1953) : Founder of Saudi Arabia) Fethedilen şehrin emr bi’l-ma’ruf ve nehy ani’l-münker yani hisbe vazifesini de Şeyh ailesinden Abdülaziz b. Abdüllatife tevdi etmekle İbn Suud,Suudi ailesi ile İbn Abdülvehhab ailesi arasındaki kadim ittifakın devam ettiğini deklare ediyordu. Bu ittifak, İbn Suud ile yine Şeyh ailesinden nikah ile pekiştiriliyordu. (16-Lacey,Robert,The Kingdom, London, 1981)

Paralel Nurculuk Söylemi veya Komplo Teorisyenliği – 9

Abdulaziz Melik olunca yaptığı ilk konuşmada, Dört mezhebi Kabul ettiklerini söylemekle beraber, uygulamada bu hiçte öyle olmamıştır.

Allaha emanet olun gelecek makalemiz Yeni Bir Devlet Suudi Arabistan; olacak inşallah.